“Nơi chúng tôi muốn đến đó không phải là những khu đô thị sầm uất, không phải là một hành trình khám phá hay du lịch mạo hiểm. Nơi chúng tôi muốn tới, đó là những vùng đất khô cằn sỏi đá, những nơi mà không một phương tiện cơ giới nào có thể đến được. Nơi đó còn nhiều khó khăn lắm, các em học sinh còn thiếu thốn lắm và nơi đó là nơi đang có rất nhiều cánh tay đang đưa lên đợi chờ sự chia sẻ…”
Là một phần diện tích tự nhiên của Đồng Văn – địa danh đươc cả nước biết đến với một cái tên khá nổi tiếng: công viên đá Đồng Văn, nhưng những ngọn núi đá ôm trọn hai xã Hố Quáng Phìn và Sảng Tủng - hai xã nghèo cách thị trấn Đồng Văn 55km lại không phải là điểm đến của những người yêu khám khá vẻ đẹp của tự nhiên. Đơn giản bởi nơi đây chỉ có một thứ đất chen đá quá khô cằn, và đá nhiều hơn đất, đến nỗi mà khi có người không ở cõi trần nữa mà về làm ma xứ khác thì cũng chỉ được người thân chôn cất trong những hỏm đá tai bèo trên ngút ngàn núi đá, chứ không có vuông đất nào được dành ra để dành cho người đã khuất như ở dưới xuôi. Giao thông đi lại rất khó khăn do đường xá trên đây chủ yếu là đường núi đá lởm chởm, dốc chồng lên dốc, nên những ngày nắng hay ngày mưa đều rất khó đi. Và đất đã khô cằn lại hiếm hoi chỉ để dành cho sinh sống và nuôi trồng của người sống, nhưng nguồn nước lại khan hiếm đến độ có nơi chỉ đủ nước để bà con canh tác 1 vụ ngô trong năm. Vì thế, đói nghèo cứ chồng lên đói nghèo mãi không thôi.
Nằm cheo leo trên những ngọn núi đá, Hố Quáng Phìn và Sảng Tủng là nơi tập trung chủ yếu là đồng bào H’Mong sinh sống, thuộc diện những xã thuộc diện nghèo nhất trong số 19 xã của huyện Đồng Văn, có số lượng học sinh là 1.209 em.
Trường PTCS Hố Quáng Phìn có 449 em học sinh, trong đó có 232 em học sinh nữ, có 90% học sinh người H’Mong và 10% học sinh người Dao. Trường có 8 điểm trường, trong đó có 1 điểm chính (có các em học sinh từ lớp 3 đến lớp 9) và 7 điểm lẻ (có các em học sinh lớp 1 và lớp 2). Các em học đến lớp 3 thì sẽ về học tập trung tại điểm chính. Trong số các điểm trường lẻ còn có điểm trường Mua Trù Ván chưa được xây nhà cấp IV mà vẫn là nhà ở ghép tạm. Toàn trường có 239 em học sinh nội trú, trong đó Tiểu học có 138 em, THCS có 101 em. Tổng số Giáo viên và cán bộ trường là 51 người. Số phòng học là 43 phòng, trong đó có 14 phòng học kiên cố, 28 phòng học cấp 4 và 1 phòng học tạm.
Trường mầm non Hố Quáng Phìn có 208 em học sinh trên 9 điểm trường, trong đó chỉ có 1 điểm trường chính là được xây dựng kiên cố, còn lại vẫn là nhà tạm hoặc ghép chung với tiểu học.
Trường PTCS Sảng Tủng có 380 em học sinh, trong đó 163 em học sinh nữ, 100% các em đều là người H’Mong. Trường có 10 điểm trường, trong đó có 1 điểm chính trong tổng số 15 bản của xã là đã được xây dựng kiên cố, 6 điểm được xây nhà cấp 4 và 3 điểm vẫn chỉ là nhà tạm. Tại các điểm lẻ thì mở rộng đến lớp 1 và lớp 2, các cháu học lớp 3 trở lên đến lớp 9 thì về học tập trung tại điểm trường chính giống như Hố Quáng Phìn. Toàn trường có 128 em học sinh nội trú, trong đó Tiểu học có 81 em và THCS có 47 em. Tổng số Giáo viên và cán bộ của trường có 44 người. Số phòng học là 29 phòng, trong đó phòng học kiên cố là 14 phòng, phòng học cấp 4 là 12 phòng và phòng học tạm là 3 phòng. Ở hầu hết các điểm trường lẻ, học sinh lớp 1 và lớp 2 thường ghép lớp với nhau do số học sinh ít và số phòng học cũng ít, lực lượng giáo viên cũng thiếu nhiều.
Trường mầm non Sảng Tủng có 172 em học sinh trong tổng số 9 điểm trường. Trừ 1 điểm chính đã được xây dựng kiên cố, còn lại hầu hết các điểm lẻ đều đang là nhà tạm hoặc học ghép cùng với tiểu học.
Trong một chuyến đi khảo sát, Chi hội Ford Escape – thuộc diễn đàn Otofun.net đã đến và làm việc với đại diện chính quyền địa phương, ban Giám hiệu trường PTCS và trường mầm non của hai xã. Chúng tôi thực sự cảm thông và mong muốn chia sẻ những khó khăn với đồng bào nơi đây.
Vùng đất cao nguyên cằn khô sỏi đá, để sống và tồn tại đã là rất khó, khi nguồn nước khan hiếm, đất cũng ko nhiều. Lo ăn uống đã khó, việc học hành của trẻ còn khó khăn gấp bội. Vào mùa cạn, trẻ em phải giúp cha mẹ, đi quãng đường hàng chục cây số mới có được can nước mang về dùng. Cha mẹ quanh năm vật lộn với thiên nhiên để mưu sinh, hầu như thiếu lúc nào cũng thiếu ăn, vẫn như cách đây hàng ngàn năm trước. Vì thế, chẳng mấy ai quan tâm đến việc học chữ của con cái, các em đều phải tự học cũng như tự lo cho bản thân mình. Đã có rất nhiều em phải nghỉ học ở nhà phụ giúp gia đình.
Người dân ở đây hầu như chẳng mấy ai biết đến bệnh viện, biết đến khám sức khỏe. Ốm đau thì tới gặp bà mế hoặc thầy cúng. Hiện tượng suy dinh dưỡng, còi xương là phổ biến. Các bệnh lý về hô hấp, tiêu hóa không được điều trị kịp thời hàng năm lấy đi sinh mạng của không ít trẻ thơ - một điều không đáng có, khi mà đất nước đang ngày một phát triển, hội nhập, thì nơi đây, nơi mà sự tồn tại của con người với quốc tịch Việt nam góp phần đánh dấu chủ quyền, đánh dấu cột mốc biên giới của Tổ Quốc lại đang phải chịu những thiệt thòi gần như không thể hóa giải được.
Dẫu đã có những tâm huyết của những người thầy cô giáo, những cán bộ y tế sẵn sàng bỏ cuộc sống tiện nghi của mình để đến nơi, gùi từng cái chữ, cõng từng viên thuốc đến với đồng bào. Nhưng sức người có hạn, một người hay vài người dẫu có cố gắng đến đâu cũng không thể làm gì để thay đổi nhiều được cho vùng đất này.
Nhưng đáng trân quý nhất là trên những lưng chừng núi đá hoang sơ và heo hút ấy, vẫn có những bước chân miệt mài cõng con chữ trên lưng trong những ngày đông gió rét cũng như những ngày hè lộng gió, mang cái chữ về thay đổi cuộc đời và thay đổi bản nhỏ cô đơn của các em.
Chi tiết chương trình
“Trao một ngàn niềm vui cho các em học sinh trên cao nguyên đá Đồng Văn”
Được sự đồng ý của Ban điều hành diễn đàn Otofun.net cũng như sự nhất trí cao của các thành viên trên diễn đàn, Chi hội Ford Escape đã tổ chức chương trình “Trao một ngàn niềm vui cho các em học sinh trên cao nguyên đá Đồng Văn”, với những nội dung chính sau đây:
1. Khám sức khỏe cho các em học sinh mầm non tại 2 xã Hố Quáng Phìn và Sảng Tủng:
- Tại trường mầm non Hố Quáng Phìn có 208 em học sinh, trường mầm non Sảng Tủng có 172 em học sinh nhưng ở mỗi nơi đều chỉ tập trung tại điểm trường chính khoảng hơn 100 em, còn lại là phân bố rải rác tại 8 điểm trường lẻ.
- Qua chuyến đi khảo sát, chúng tôi nhận thấy ở đây, các em thường mắc một số bệnh thông thường như: hô hấp, dinh dưỡng, các bệnh ngoài da và bệnh đường ruột.
- Dự kiến vào chiều ngày 28/04/2012 và cả ngày 29/04/2012, chương trình khám sức khỏe sẽ thực hiện tại hai điểm trường chính nêu trên, ngoài hơn 200 em học sinh của hai điểm trường chính sẽ có một số em học sinh tại các điểm bản ở gần được bố mẹ và các cô giáo đưa đến khám tại điểm trường chính. Số em học sinh ở điểm lẻ quá xa thì chương trình sẽ gửi thuốc bổ lên tặng các em chứ ko thể đến từng điểm được do có những điểm trường chỉ có 7 em học sinh, nhưng để đi đến được những điểm đó thì phải mất hơn nửa ngày vừa đi bằng xe máy, vừa đi bộ.
- Do hai xã dù giáp ranh nhưng lien thong khó khăn nên đoàn sẽ chia thành 2 nhóm.
+ Các nhóm chủ động thực hiện công việc khám sức khỏe tại địa bàn đã được phân công.
+ Công tác tập trung các em học sinh sẽ do Ban giám hiệu nhà trường chịu trách nhiệm.
+ Mỗi bàn khám sẽ có 1 giáo viên địa phương hỗ trợ các công việc như: cung cấp thông tin về họ tên, tuổi, tình trạng sức khỏe của các em và phiên dịch lời các em nói cho các bác sĩ, theo cách thức: giáo viên chủ nhiệm lớp nào sẽ phụ trách công việc liên quan nói trên của lớp đó.
+ Sau khi khám và kê đơn cụ thể thì sẽ phát thuốc luôn cho các em học sinh, bỏ gọn và riêng biệt trong từng túi nilon nhỏ, tuy nhiên giáo viên chủ nhiệm của các em sẽ nhận thuốc và để tạp trung tại lớp học, mỗi ngày cô giáo sẽ cho các em uống thuốc theo đơn, tránh tình trạng các em mang về uống quá liều hoặc làm mất mát.
- Ngoài ra, 1 số em học sinh PTCS có thể lực quá yếu hoặc nghi vấn có bệnh lý trong người thì sẽ được các thầy cô trong Ban giám hiệu giới thiệu và được ưu tiên khám. Nếu xét thấy cần thiết thì khuyến cáo gia đình và nhà trường chuyển bệnh viện tỉnh khám – điều trị.
- Nhóm bác sĩ sẽ chủ động lên phương án khám sức khỏe cho các em học sinh sao cho phù hợp, hiệu quả và chính xác nhất.
2. Tặng quà cho các em học sinh PTCS và mầm non tại 2 xã Hố Quáng Phìn và Sảng Tủng:
2.1. Mỗi suất quà cho các em học sinh từ lớp 1 đến lớp 9 tại 2 xã bao gồm:
+ 01 áo khoác đồng phục
+ 01 đôi giầy Thượng Đình xuất khẩu
+ 02 đôi tất
2.2. Phần quà tặng các cháu học sinh mầm non tại 2 xã bao gồm:
+ Thuốc bổ và các thuốc khác theo đơn của bác sĩ khám trực tiếp
+ Tập tô màu
+ Thú nhún: 36 con cho 18 điểm trường
+ Đồ chơi khác
+ Sách truyện
2.3. Phần quà cho bếp ăn nội trú của 2 trường:
+ Xây dựng 4 bếp ga sử dụng nguyên liệu tự nhiên rất có sẵn trên các vùng núi cao
+ Khay đựng cơm canh.
+ Dầu ăn, nước mắm, bột canh, xì dầu, cá khô…
2.4. Quà tặng chung:
+ Tặng 6 tủ thuốc có đi kèm các loại thuốc thông dụng và các đồ bông băng cần thiết.
+ Tặng 1.260 suất bánh kẹo cho các điểm trường thuộc 2 xã
+ Tặng quần áo, sách truyện, đồ chơi cũ…
Dự kiến tổng chi phí khoảng 165.000.000VND
Chương trình dự kiến sẽ được thực hiện theo lộ trình sau:
1. Ngày 27/04/2012:
- 13h: Xuất phát tại Sân vận động Mỹ Đình
- 19h 30: ăn tối và nghỉ tại TP Hà Giang.
2. Ngày 28/04/2012:
- 6h sáng tập trung ăn sáng
- 7h xuất phát
- 10h 30 – 11h 30: ăn trưa tại thị trấn Yên Minh
- Đoàn sẽ chia thành 2 nhóm đến 2 xã thực hiện công việc khám sức khỏe và tặng quà cho các em học sinh.
- Nhóm 1 vào Hố Quáng Phìn: đi theo hướng Yên Minh – Mậu Duệ - Sín Lủng – Hố Quáng Phìn.
- Nhóm 2 vào Sảng Tủng: đi theo hướng Yên Minh – Sủng Là – Sảng Tủng.
- Ở mỗi nhóm đều cắt cử thành từng nhóm nhỏ để các thành viên của nhóm thực hiện các công việc được phân công như: nhóm khám sức khỏe, nhóm trao tặng quà tại điểm trường chính, nhóm trao tặng quà tại 1 số điểm lẻ.
- Cuối ngày hai nhóm sẽ gặp nhau tại thị trấn Đồng Văn, giao lưu cùng các thầy cô giáo trên cao nguyên ngàn đá.
3. Ngày 29/04-01/05:
- Khám phá các cung đường từ cực Bắc qua Đông Bắc của tổ quốc với các cung đường: Mèo Vạc, Bảo Lạc, Tĩnh Túc, hang Pắc Pó, thị xã Cao Bằng, thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, Quảng Uyên, Đông Khê, Thát Khê, Lạng Sơn, Hà Nội
- Nhóm bác sĩ và các tình nguyện viên sẽ quay lại Hố Quáng Phìn và Sảng Tủng tiếp tục thực hiện việc khám sức khỏe.
- Các thành viên khác bắt đầu chương trình tham quan các điểm du lịch tại Đồng Văn, Mèo Vạc như: phố cổ Đồng Văn, chợ phiên chủ nhật, dinh vua Mèo, cột cờ Lũng Cú, đèo Mã Pí Lèng…
Mỗi hành trình là một chuyến đi với những bắt đầu và kết thúc, nhưng những chuyến đi thiện nguyện của chúng ta thì ko bao giờ kết thúc, mà sẽ là nối dài mãi những tấm lòng, những vòng tay kết tình yêu thương. Rất mong các bạn cùng đến, cùng đi và cùng sẻ chia với chúng tôi trên những nẻo đường xa xôi còn nhiều khó khăn của Tổ quốc ta.
